అక్షరటుడే, వెబ్డెస్క్: Indian navy | ఇండో-పాకిస్తాన్ యుద్ధం డిసెంబర్ 4, 1971లో భారత్ సాధించిన చారిత్రక విజయానికి సరిగ్గా 54 సంవత్సరాలు పూర్తవుతుంది.
దేశానికి గర్వకారణమైన భారత నౌకాదళం (Indian Navy) పాత్రను, అద్భుత విజయాలను గుర్తించేందుకు ప్రతి సంవత్సరం ఈ రోజున భారత నౌకాదళ దినోత్సవం (నేవీ డే) జరుపుకుంటారు. ఆపరేషన్ ట్రైడెంట్ను (Operation Trident) ప్రారంభించిన జ్ఞాపకార్థం, దేశం కోసం ధైర్యంగా పోరాడి మరణించిన సైనికులను స్మరించుకోవడానికి కూడా ఈ దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు.
ఇండియన్ నేవీ డే చరిత్ర: భారత నౌకాదళం చరిత్ర 1612లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ (East India Company) స్థాపనతో మొదలైంది. 1971లో జరిగిన ఇండో-పాక్ యుద్ధ సమయంలో, డిసెంబర్ 3న పాకిస్థాన్ భారత వైమానిక స్థావరాలపై దాడులు చేసింది. ఈ దూకుడు చర్యలకు ప్రతిస్పందనగా, భారత నావికాదళం డిసెంబర్ 4, 5 తేదీల రాత్రి ‘ఆపరేషన్ ట్రైడెంట్ దాడి కోసం ప్రణాళికను రూపొందించింది.
ఈ ఆపరేషన్ సమయంలో, కరాచీలోని పాకిస్థాన్ నేవీ ప్రధాన కార్యాలయాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుని ఐఎన్ఎస్ వీర్, ఐఎన్ఎస్ నిపాట్, ఐఎన్ఎస్ నిర్ఘాట్ అనే మూడు క్షిపణి పడవలను ఉపయోగించారు. అప్పటి పాకిస్థాన్ వద్ద బాంబు దాడి చేసే విమానాలు లేకపోవడం భారత్కు అనుకూలించింది. కమాండర్ కాసర్గోడు పట్టనశెట్టి గోపాల్ రావు నేతృత్వంలో జరిగిన ఈ ఆపరేషన్లో, భారత నౌకాదళం శత్రు సైన్యానికి చెందిన కీలక నౌకలను ముంచి, విజయం సాధించింది. మే 1972లో జరిగిన సీనియర్ నౌకాదళ అధికారుల సమావేశంలో, 1971 యుద్ధంలో నౌకాదళం చేసిన అపారమైన కృషిని గౌరవిస్తూ డిసెంబర్ 4ను ‘నేవీ డే’గా నిర్ణయించారు.
ప్రాముఖ్యత : నివాళులు, అవగాహన: దేశం కోసం ప్రాణాలు అర్పించిన నేవీ సిబ్బందికి నివాళులు అర్పించడానికి, వారి సేవ గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడానికి ఈ రోజును జరుపుకుంటారు.
వేడుకలు: ఈ రోజున ఇండియన్ నేవీ పశ్చిమ నౌకాదళ కమాండ్ (Western Naval Command) ముంబైలోని ప్రధాన కార్యాలయంలో సమావేశమై తమ నౌకలు, సైనికులతో వేడుకలు జరుపుకుంటారు. ముంబైలోని గేట్వే ఆఫ్ ఇండియా వద్ద కూడా భారత నౌకాదళం శక్తిని, ప్రాముఖ్యతను తెలియజేసే సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
ప్రపంచంలో భారత నౌకాదళం స్థానం: భారత నౌకాదళం (పూర్వపు రాయల్ ఇండియన్ నేవీ) నేడు ప్రపంచంలోనే ఏడవ అత్యంత బలమైన నౌకాదళంగా ఎదిగింది. దీనికి INS విక్రమాదిత్య, INS విక్రాంత్ వంటి శక్తివంతమైన విమాన వాహక నౌకలు ఉన్నాయి.
భారత నౌకాదళం ముఖ్య విధి దేశం సముద్ర సరిహద్దులను పటిష్టంగా భద్రపరచడం. అంతేకాకుండా, విపత్తు సహాయం, పర్యటనలు, పెట్టుబడులు వంటి వాటి ద్వారా ప్రపంచ దేశాలతో భారతదేశం అంతర్జాతీయ సంబంధాలను మెరుగుపరచడంలో కూడా నౌకాదళం ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
