అక్షరటుడే, వెబ్డెస్క్ : Junk Craving | జంక్ ఫుడ్ అంటే ఇష్టం లేని వారుండరు. పిజ్జా(Pizza), బర్గర్లు(Burgers), ఫ్రెంచ్ ఫ్రైస్(French Fries) వంటివి చూడగానే తినాలనిపించడం చాలా సాధారణం. కానీ, ఈ ఆహారాలు మనకు అంతగా ఎందుకు నచ్చుతాయి? మనం వీటిని ఎందుకు ఎక్కువగా కోరుకుంటాం? దీని వెనుక కేవలం రుచి మాత్రమే కాదు, మన మెదడుపై ప్రభావం చూపే కొన్ని రసాయనాలు, శాస్త్రీయ కారణాలు కూడా ఉన్నాయి.
Junk Craving | డోపమైన్..
మనం జంక్ ఫుడ్(Junk Food) తిన్నప్పుడు, మన మెదడులో డోపమైన్ అనే హార్మోన్ విడుదలవుతుంది. దీన్నే మనం సంతోషం లేదా ఆనందకర హార్మోన్ అని కూడా అంటాం. డోపమైన్ విడుదలైనప్పుడు మనకు ఆనందంగా అనిపిస్తుంది. ఈ అనుభూతిని మళ్లీ పొందాలని మన మెదడు కోరుకుంటుంది. అందుకే, జంక్ ఫుడ్ తిన్న తర్వాత మళ్లీ మళ్లీ తినాలనిపిస్తుంది. డోపమైన్ విడుదలయ్యే(Dopamine Release) ప్రక్రియ వల్ల ఇది ఒక వ్యసనంలా మారుతుంది.
Junk Craving | చక్కెర, ఉప్పు, కొవ్వుల కలయిక
జంక్ ఫుడ్స్‌లో ఎక్కువగా ఉండే పదార్థాలు చెక్కెర, ఉప్పు, కొవ్వులు. ఈ మూడింటిని ఒక ప్రత్యేకమైన నిష్పత్తిలో కలిపి తయారుచేస్తారు. ఉదాహరణకు, ఒక చిప్స్‌లో కొవ్వు, ఉప్పు అధికంగా ఉంటాయి. ఈ పదార్థాల కలయిక మన మెదడుకు చాలా ఆనందాన్ని ఇస్తుంది. దీనివల్ల మనం ఈ రుచికి అలవాటు పడి, వీటిని తరచూ కోరుకుంటాం. ఈ కలయికను హెడోనిక్ ట్రిగ్గర్ (Hedonic Trigger) అంటారు. ఇది మనం వాటిని ఇంకా ఎక్కువగా తినేలా ప్రోత్సహిస్తుంది.
Junk Craving | సహజమైన ఆహారాలపై ఆసక్తి తగ్గుతుంది
జంక్ ఫుడ్స్‌లో ఉన్న కృత్రిమమైన రుచులు, సువాసనలు మన మెదడును ప్రేరేపిస్తాయి. దీనివల్ల పండ్లు, కూరగాయల వంటి సహజమైన ఆహారాల రుచి మనకు మామూలుగా అనిపిస్తుంది. జంక్ ఫుడ్స్‌కి అలవాటుపడినప్పుడు, మెదడుకు ఎక్కువ ఉత్సాహాన్నిచ్చే ఆహారాలనే కోరుకుంటుంది. దీనివల్ల ఆరోగ్యకరమైన ఆహారంపై ఆసక్తి తగ్గుతుంది.
Junk Craving | ఒత్తిడి, భావోద్వేగాల పాత్ర
ఒత్తిడి(Stress) లేదా ఆందోళనలో ఉన్నప్పుడు చాలామంది జంక్ ఫుడ్స్ తినడానికి ఇష్టపడతారు. దీన్నే ఎమోషనల్ ఈటింగ్(Emotional Eating) అంటారు. ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడానికి మెదడు ఆహ్లాదకరమైన అనుభూతులను వెతుకుతుంది, జంక్ ఫుడ్స్ ఈ అవసరాన్ని తాత్కాలికంగా తీరుస్తాయి. అందుకే, భావోద్వేగాలను అదుపులో ఉంచుకోవడానికి ఆరోగ్యకరమైన ఆహారపు అలవాట్లను ప్రోత్సహించడం చాలా ముఖ్యం.
మొత్తానికి, జంక్ ఫుడ్స్ పట్ల మనకు ఉన్న ఇష్టం కేవలం రుచికి సంబంధించింది మాత్రమే కాదు. మన మెదడులోని రసాయనాలు(Brain Chemicals), ఆహార తయారీలో ఉండే ప్రత్యేకమైన పదార్థాల కలయిక కూడా దీనికి కారణం. ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి కోసం ఈ విషయాలను అర్థం చేసుకోవడం అవసరం.