అక్షరటుడే, వెబ్‌డెస్క్‌: GST | వాటర్ క్వాలిటీ ఇండియా అసోసియేషన్ (WQIA) ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖకు ఒక లేఖ రాసింది. నీటి శుద్ధి యంత్రాలు (water purifiers), వాటి ఫిల్టర్లు, మరియు సంబంధిత సేవలపై ప్రస్తుతం ఉన్న 18% జీఎస్టీని (GST) 5%కి తగ్గించాలని కోరింది. నీటి శుద్ధి యంత్రాలను సాధారణ ప్రజలకు మరింత అందుబాటులోకి తీసుకురావడమే దీని వెనుక ఉన్న ముఖ్య ఉద్దేశ్యం అని ఆ లేఖలో పేర్కొంది. సురక్షితమైన తాగునీటిని (safe drinking water) విలాసవంతమైన వస్తువుగా కాకుండా, ఒక నిత్యావసర వస్తువుగా పరిగణించాలని ఆగస్టు 23, 2025న సమర్పించిన విజ్ఞాపన పత్రంలో WQIA తెలిపింది.
GST ప్రధాన అంశాలు:
ప్రజా ఆరోగ్యంపై ప్రభావం: నీటి శుద్ధి యంత్రాలపై 18% జీఎస్టీ విధించడం వల్ల అవి ఎయిర్ కండిషనర్లు, కార్ల మాదిరిగా అధిక పన్ను పరిధిలోకి వస్తున్నాయి. అయితే, ఇవి ప్రజల ఆరోగ్యానికి అత్యంత అవసరం అని WQIA వాదించింది. సెంట్రల్ గ్రౌండ్ వాటర్ బోర్డ్ 2024 నివేదిక (Central Ground Water Board 2024 report) ప్రకారం, అనేక ప్రాంతాల్లోని భూగర్భ జలాల్లో ఫ్లోరైడ్, ఆర్సెనిక్, నైట్రేట్లు, మరియు హెవీ మెటల్స్ వంటివి ఉన్నాయని, ఇది నీటి ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధులకు దారితీస్తుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది.
అధిక పన్ను రేటుతో అడ్డంకులు: భారతదేశంలో ఎలక్ట్రిక్ వాటర్ ప్యూరిఫైయర్లను (electric water purifiers) ఉపయోగించే కుటుంబాల శాతం కేవలం 6% మాత్రమే ఉంది. ఇతర అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఇది దాదాపు 20%గా ఉంది. అధిక జీఎస్టీ రేటు తక్కువ, మధ్య ఆదాయ వర్గాల ప్రజలకు వీటిని కొనేందుకు అడ్డంకిగా మారిందని WQIA తెలిపింది.
పర్యావరణ మరియు విధాన వైరుధ్యం: 20 లీటర్ల వాటర్ జార్‌లపై ప్రస్తుతం 12% జీఎస్టీ ఉన్నప్పటికీ, అది 5%కి తగ్గించవచ్చని భావిస్తున్నారు. అయితే, నీటి శుద్ధి యంత్రాలపై పన్ను 18% వద్దే ఉండటం విధానపరమైన వైరుధ్యాన్ని సృష్టిస్తుందని అసోసియేషన్ పేర్కొంది. పర్యావరణపరంగా చూస్తే, ఒక నీటి శుద్ధి యంత్రం సంవత్సరానికి 12,000 ప్లాస్టిక్ సీసాలను తగ్గించగలదు, ఇది పర్యావరణానికి చాలా మంచిది.
ప్రభుత్వ లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా: కాన్ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియన్ ఇండస్ట్రీ (Confederation of Indian Industry)(CII) కూడా ఇదే విధమైన విజ్ఞాపనను సమర్పించింది. నీటి శుద్ధి యంత్రాలపై జీఎస్టీని తగ్గించడం అనేది ప్రభుత్వ పథకాలైన ‘హర్ ఘర్ జల్’, ‘ఆయుష్మాన్ భారత్’, మరియు ‘స్వచ్ఛ భారత్’ లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా ఉంటుందని వాదించింది. దీనివల్ల నివారణ ఆరోగ్య సంరక్షణ (preventive healthcare) కూడా ప్రోత్సహించబడుతుందని పేర్కొంది.
ప్రభుత్వ రాబడిపై ప్రభావం: ప్రస్తుతం ఈ పరిశ్రమ మార్కెట్ విలువ దాదాపు ₹4,400 కోట్లు. జీఎస్టీ తగ్గింపు వల్ల ప్రభుత్వ రాబడిపై పెద్దగా ప్రభావం ఉండదని WQIA అభిప్రాయపడింది.
జీఎస్టీ కౌన్సిల్ తన తదుపరి సమావేశంలో ఈ పన్నుల తగ్గింపు విషయంపై చర్చించవచ్చని భావిస్తున్నారు.