అక్షరటుడే, వెబ్డెస్క్ : High-Speed Road Network | దేశంలో హై-స్పీడ్ రోడ్ నెట్వర్క్ను మరింత విస్తరించడంపై కేంద్ర ప్రభుత్వం (central government) దృష్టి సారించింది. రానున్న పదేళ్లలో ఐదు రెట్లు విస్తరించాలని యోచిస్తోంది. మౌలిక సదుపాయాలను ఆధునికీకరించడానికి, లాజిస్టిక్స్ ఖర్చులను తగ్గించడానికి రూ. 11 ట్రిలియన్లు ($125 బిలియన్లు) పెట్టుబడి పెట్టనున్నట్లు సంబంధిత వర్గాలు వెల్లడించాయి.
దేశంలో 17,000 కిలోమీటర్ల (10,563 మైళ్లు) యాక్సెస్-కంట్రోల్డ్ రోడ్లు నిర్మించనున్నారు. ఈ రహదారులు గరిష్టంగా గంటకు 120 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణించడానికి వీలు కల్పిస్తాయి, సాంప్రదాయ రహదారుల కంటే వేగవంతమైన, సురక్షితమైన, సమర్థవంతమైన కనెక్టివిటీని అందిస్తాయి. ప్రతిపాదిత నెట్వర్క్లో దాదాపు 40% రోడ్లు ఇప్పటికే నిర్మాణంలో (construction) ఉండగా, 2030 నాటికి ఆయా పనులు పూర్తి చేయాలని కేంద్రం యోచిస్తోంది. అదే సమయంలో మిగిలిన కారిడార్లలో 2028 నాటికి పనులు ప్రారంభించి 2033 నాటికి పూర్తి చేయాలని నిర్దేశించుకుంది.
High-Speed Road Network | మెరుగుపడిన రోడ్లు..
బీజేపీ నేతృత్వంలోని ఎన్డీయే సర్కారు (BJP-led NDA government) అధికారంలోకి వచ్చాక రవాణా సదుపాయాలు మెరుగయ్యాయి. దేశ పురోగతిలో కీలకమైన రవాణా మౌలిక సదుపాయాలను విస్తరించడానికి, లాజిస్టిక్స్ వ్యయాన్ని తగ్గించడానికి కృషి చేసింది. ఈ క్రమంలో భారీగా రోడ్ల నిర్మాణంతో పాటు విస్తరణ చేపట్టింది. అయితే, ఎక్స్ ప్రెస్ హైవేల నిర్మించడం, నిర్వహించడంపై ప్రధానంగా దృష్టి సారించింది.
1990ల నుంచి చైనా (China) 180,000 కిలోమీటర్లకు పైగా ఎక్స్ప్రెస్వేలను నిర్మించింది. అమెరికా (America) 75,000 కిలోమీటర్లకు పైగా అంతర్రాష్ట్ర రహదారులను నిర్వహిస్తోంది. అయితే, గత మార్చి నాటికి భారతదేశ జాతీయ రహదారి నెట్వర్క్ (India national highway network) 146,000 కిలోమీటర్లకు పైగా విస్తరించింది. ఇందులో 4,500 కిలోమీటర్లు మాత్రమే హై-స్పీడ్ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉన్నాయి.
High-Speed Road Network | ప్రైవేట్ పెట్టుబడులతో..
హై-స్పీడ్ రోడ్ నెట్వర్క్ విస్తరణకు ప్రభుత్వం ప్రైవేట్ పెట్టుబడులను సమీకరించనుంది. 15% లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రాబడిని అందించే ప్రాజెక్టులను బిల్డ్-ఆపరేట్-ట్రాన్స్ఫర్ లేదా BOT మోడల్ కింద వేలం వేస్తామని, ప్రైవేట్ సంస్థలు (private companies) టోల్ ద్వారా ఖర్చులను తిరిగి పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుందని సంబంధిత వర్గాలు తెలిపాయి. తక్కువ అంచనా వేసిన రాబడి ఉన్నవారు హైబ్రిడ్ యాన్యుటీ మోడల్ను అనుసరిస్తారని, దీని కింద ప్రభుత్వం నిర్మాణ ఖర్చులలో 40% ముందుగానే భరిస్తుందని చెప్పాయి.
నిర్మాణంలో వివిధ దశల్లో ఉన్న చాలా ప్రాజెక్టులు హైబ్రిడ్ యాన్యుటీ మోడల్ కింద ఉన్నాయి. కానీ మిగిలిన వాటికి మరింత ప్రైవేట్ రంగం భాగస్వామ్యం ఉండాలని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది. గత మార్చితో ముగిసిన ఆర్థిక సంవత్సరంలో నిర్మాణం కోసం రికార్డు స్థాయిలో రూ. 2.5 ట్రిలియన్లు ఖర్చు చేసిన భారత జాతీయ రహదారుల అథారిటీ నేతృత్వంలో దేశంలోని హైవే నెట్ వర్క్ అప్గ్రేడ్లో ఉంది, ఇది ఒక సంవత్సరం క్రితం కంటే 21% ఎక్కువ. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రోడ్లు, హైవేల కోసం ప్రభుత్వం బడ్జెట్ కేటాయింపును 2.9 ట్రిలియన్ రూపాయలకు పెంచింది. భారతదేశ రహదారుల రంగంలో (India’s highways sector) ఆసక్తి అసమానంగా ఉన్నప్పటికీ, విస్తృత మౌలిక సదుపాయాల స్థలం బలమైన పెట్టుబడిదారుల దృష్టిని ఆకర్షిస్తోంది.
